„We doen nog te automatisch plasticzakjes in de prullenbakken. We gooien vaak meer plastic weg dan afval.”
Utrechtse Heuvelrug, 9 juli 2019 - ‘Alleen ga je harder, samen kom je verder’, en ‘als je zelf geen plan hebt, word je onderdeel van het plan van een ander’. Met dit soort praktische noties in het achterhoofd spreken we met natuurbeheerders, landgoedeigenaren, bedrijven, scholen, zorginstellingen, sportverenigingen, politici, bestuurders over de uitdagende ambitie van bewonersinitiatief GoedVolk om Utrechtse Heuvelrug plasticvrij te maken in 2026. De weerslag van de gesprekken publiceren we op de website van GoedVolk en de sociale media.
Johanneke Huijnen en Remmelt Oosterveen
foto Gerard van Wijk
In gesprek met Johanneke Huijnen en Remmelt Oosterveen van Quarijn over verduurzaming van de organisatie.
Johanneke Huijnen is facilitair adviseur. „Ik hou me bezig met inkoop, met contractbeheer en contacten met leveranciers.” Remmelt Oosterveen is ook facilitair adviseur, hij houdt zich bezig met nieuwbouwprojecten van Quarijn, grotere verbouwingen en ook bedrijfshulpverlening en technische zaken op het gebied van veiligheid. Het werkgebied van Quarijn is heel Zuidoost Utrecht, tussen Bunnik en Veenendaal en tussen de A12 en de Rijn. „In alle plaatsen hebben we een vestiging of leveren we thuiszorg,” zegt Oosterveen. In Utrechtse Heuvelrug heeft Quarijn de woonzorgcentra Beatrix en Het Zonnehuis in Doorn en Ridderhof in Amerongen.
Nieuwbouw Zonnehuis
In Doorn wordt het Zonnehuis volledig vernieuwd. Het huidige gebouw voldoet niet meer aan de eisen en verwachtingen die we hebben ten aanzien van de huisvesting van ouderen. Het gebouw is ruim veertig jaar oud. In de nieuwbouw komen eenpersoonskamers en eigen sanitair. Dat was een van de redenen om te gaan vernieuwen. De opzet wordt ook kleinschaliger. Acht bewoners die een woongroep vormen. In totaal biedt Het Zonnehuis straks onderdak aan bijna160 bewoners. De tijdelijke huisvesting bij Beatrix gaat verdwijnen. Oosterveen: „Het Zonnehuis biedt geriatrische revalidatie, zorg voor mensen met lichamelijke beperking, psychogeriatrische zorg en cognitieve verpleeghuiszorg. Het Zonnehuis biedt straks ook weer onderdak aan de poliklinieken van het Diakonessenhuis. De huisartsenpraktijk uit Beatrix gaat over naar het Zonnehuis en er komt een tweede huisartsenpraktijk bij. Daarnaast opent de Doornse Apotheek een dependance. Het nieuwe Zonnehuis wordt een gasloos gebouw. We gaan gebruikmaken van warmtepompen voor de verwarming en koeling. Op de daken leggen we zonnepanelen. Het zal niet voldoende zijn om de eigen energiebehoefte volledig af te dekken.”
Green Deal Zorg
De gemeente heeft begin maart de Green Deal Zorg mede ondertekend. Volgens de gemeentelijke website voert Utrechtse Heuvelrug de Green Deal samen met andere gemeenten, de provincie Utrecht en zorginstellingen in Utrecht uit. Het doel is dat alle Utrechtse gemeenten en grotere zorginstellingen zich aansluiten bij deze aanpak om zorginstellingen in de provincie te verduurzamen. Gemeenten sluiten gezamenlijk één samenwerkingsovereenkomst met de zorginstelling. Hierin spreken zij af dat de zorginstelling een certificaat van de Milieuthermometer Zorg gaat halen. De Milieuthermometer Zorg is een instrument dat een duurzame bedrijfsvoering stimuleert en borgt. Gemeenten ondersteunen de zorginstelling in het werken met de Milieuthermometer. Ze bieden de zorginstelling adviesuren van experts en organiseren een kennis community, waarin zorginstellingen van elkaar kunnen leren. Met Quarijn is nog geen overeenkomst, het Diakonessenhuis met de poli’s heeft wel getekend.
Plastic
Huijnen: „We zijn ons er hoe langer hoe meer van bewust dat we producten in plastic aangeleverd krijgen en onze afvalinzamelaar vaker moet komen. De afvalinzameling dwingt ons om na te denken over de voorkant, welke afspraken moeten we gaan maken met onze leveranciers. Plastic afval scheiden doen we nog niet, omdat we afhankelijk zijn van andere spelers in de keten, zoals de afvalinzamelaar die nog geen oplossing heeft. Uit Amerongen kwam de vraag om toch een begin te maken met afvalscheiding. Iedereen vindt het in de thuissituatie inmiddels heel vanzelfsprekend. Waarom kan het dan op onze locaties niet.” Oosterveen: „ We mogen gescheiden plastic niet apart aanbieden en aan de weg zetten, omdat we een zakelijke gebruiker zijn. We hebben veel gewoontes. We doen nog te automatisch plasticzakjes in alle prullenbakken. Op dit moment gebeurt het zoals het gebeurt, er moet één keer per dag schoongemaakt worden. Het is een vorm van legitimatie. We gooien vaak meer plastic weg dan afval. We zien aan de andere kant dat bewoners en familieleden er meer aandacht voor gaan vragen. In de nieuwbouw kunnen we straks beter schakelen naar duurzame oplossingen, in samenwerking met de ketenpartners. Er is nog nauwelijks sprake van uitwisseling van best practices tussen instellingen in de regio. Kleine organisaties zijn vaak bewuster met dit soort vragen bezig dan de grotere instellingen, constateert hij.
Huijnen: „In onze organisatie gaat op dit moment veel energie zitten in een betere inrichting en werkwijze van de teams om de medewerkers hun eigenlijke werk te laten doen en de barrières van overbodige bureaucratische rompslomp weg te nemen. Als we in stabieler vaarwater komen, ontstaat er meer tijd en aandacht om de verduurzaming intensiever aan te pakken. De omslag naar meer zelfsturing is ook een kans voor de teams om over dit soort dingen te gaan nadenken en niet het automatisme te volgen ‘daar hebben we iemand voor die doet het wel voor ons’. Het moet integraal onderdeel worden van het werk. Als het denken bottom-up vanuit de organisatie komt, is dat effectiever dan wanneer het top-down wordt neergelegd.
PlasticVrij Challenge
Quarijn denkt na over deelname aan de PlasticVrij Challenge, de alliantie die GoedVolk wil sluiten met ondernemers, organisaties, overheid. De deelnemers benoemen verbeterpunten in de bedrijfsvoering die ze het komende jaar willen uitvoeren om wegwerpplastic terug te dringen.
door Gerard van Wijk
Comments